Siroz karaciğerin interstisyel iltihabıdır. Karaciğer hücreleri arasında fibrozise ve nodüllere neden olarak karaciğer yapısında değişiklikler ortaya çıkaran kronik ve geri dönüşü olmayan bir hastalıktır. Çünkü kan dolaşımı engellenmiştir. Eğer siroz çok ilerlediyse, karaciğer yetmezliği veya karaciğer kanserine neden olabilir. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, siroz dünya çapındaki hastalıklardan 17'nci ölüm nedenidir. Genellikle erkeklerde kadınlardan çok daha fazla bulunan bir patolojidir.
Karaciğer Sirozu Nedenleri Nelerdir?
American Medical Association'a göre, sirozun en sık nedenleri şunlardır:
- enfeksiyon örneğin otoimmün hepatit, primer biliyer siroz ya da sklerozlu kolanjit gibi
- otoimmun karaciğer hastalıkları hepatit B virüsü, hepatit C gibi
- Obezite hastalarında görülebilen alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı.
- Hemochromatosis, Wilson hastalığı veya antitripsin eksikliği gibi kalıtsal metabolik karaciğer hastalıkları.
- Karaciğerin iltihabına neden olan alkol kullanımına uzun süre maruz kalma.
Sirozun Belirtileri Nelerdir?
Patolojinin ilk safhalarında, hastaların çoğunda semptomlar görülmemektedir. Hastalık ilerledikçe aşağıdakiler saptanmaya başlayabilir:
- Zayıflık ve yorgunluk.
- İştahsızlık ve kilo kaybı.
- Bulantı ve kusma.
- Karın ağrısı ve şişmesi.
- Kan damarları cilt yüzeyinde örümcek şeklindedir.
Hastalığın ileri aşamalarında, Ulusal Diyabet ve Sindirim ve Karaciğer Hastalıkları Enstitüsü (Niddk) tarafından listelenen daha ciddi semptomlar da görülebilir:
- Ödem ve asit.
- Sık kanama.
- Portal hipertansiyon: bağırsak ve dalağı karaciğere bağlayan portal damardaki kan basıncında bir artış.
- Özofagus varisleri ve gastropatik görünüş.
- Splenomegali.
- Sarılık: hastalıklı bir karaciğer kandan yeterince bilirubini uzaklaştırmadığında ortaya çıkar; bu da cildin ve sararmış cilt renginin yanı sıra idrarın koyulaşmasına neden olur.
- Safra Taşları
- İlaçlara karşı daha büyük hassasiyet.
- Hepatik ensefalopati.
- Diyabet Tip 2: siroz insülin direncine neden olur, bu da kan dolaşımında glikoz fazlalığına neden olur.
- Karaciğer kanseri.
Siroz Nasıl Önlenir?
Sirozdan kaçınmak için, aşırı alkol tüketimi gibi en yaygın nedenlerden kaçınılmalıdır. Kronik karaciğer hastalığına yakalanırsanız, tedavi edilebilir bir hastalık olup olmadığını kontrol etmek için periyodik olarak doktora gitmeniz ve siroze olmasını önlemeniz gerekmektedir.
Siroz Çeşitleri Nelerdir?
Nedenine bağlı olarak, çeşitli siroz türleri arasında ayrım yapılabilir:
Alkollü siroz: alkol aşırı tüketimi, genel olarak karaciğer hasarına neden olur.
Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı: karaciğer hücrelerindeki yağ birikimi fibrozis oluşturur.
Hepatite bağlı siroz: Bir hastanın hepatit B veya C'si karaciğerde fibrozis üretir.
Kriptojenik siroz: Fibroza neyin neden olduğu bilinmiyor.
Primer safra sirozu: bağışıklık sisteminin başarısızlığı karaciğerin safra yollarını kaplayan hücrelere bu saldırıya neden olur.
Birincil sklerozan kolanjit: safra kanalları şişer ve fibroz oluşturur, bu da tıkanmalara neden olur. İkincil safra yolları sirozu: safra kanallarının tıkanmasının bir sonucu olarak ortaya çıkar.
Siroz Hastalığının Tanısı Nasıl Konulur?
İlk önce, doktor siroz bulguları aramak için bir anamnez alır. Bu muayeneyi gerçekleştirme kararı, genellikle, hastanın siroz şikayeti ile karşı karşıya olduğu, örneğin alkol veya obezite problemi varsa, alınır. Karaciğer fonksiyonları için, ultrason, manyetik rezonans elastografi, BT taraması veya MR gibi diğer testler yapılır. Son olarak, teşhisi onaylamak için mikroskopik incelemeye tabi tutulan bir karaciğer dokusu örneği elde etmek amacıyla biyopsi yapılır. Karaciğeri nodüllere bölen yaygın doku fibrözis doku bantlarını bulunursa, hastanın sirozlu olduğu anlamına gelir. Hastada ilerlemiş siroz varsa, 90 gün içinde hayatta kalma olasılığı MELD skoru (son aşama karaciğer hastalığı skorlaması ) vasıtasıyla belirlenebilir.
Siroz Nasıl Tedavi Edilir?
Sirozun tamamen ortadan kaldırılması için herhangi bir tedavi mevcut değildir ancak müdahaleler genellikle çeşitli semptomları hafifletmek için yapılır: Yaşam tarzındaki değişiklikler: alkolizm vakalarında alkolden kaçınma veya kilo vermeye çalışmak yardımcı olabilir. Böylece semptomlar daha da kötüleşmez. Düşük sodyumlu besleyici bir diyet önerilir. İlaçlar: Bazı siroz tiplerinin ilerlemesini geciktirebilir ve ağrı, yorgunluk gibi semptomları hafifletir. Kan basıncını azaltın: Bu, stentlerle (arteryel duvarlara yerleştirilen küçük silindirik protezler) yapılır ve venöz kanama sorunlarının hafifletilmesine yardımcı olabilir. Safra akışı iyileştirin: Bir endoskop ile safra kanalları, safra geçişini engelleyen safra taşlarını çıkarmak için işleme alınır. Karaciğer nakli: Hastalığın daha ileri evrelerinde karaciğer replasmanı düşünülebilmektedir.
Başka bir yazıda görüşmek dileğiyle hoşça kalın.
